-
1 дистрофия
сущ.; мед.дистрофи́я ( нарушение питания тканей и органов) || дистрофи́ческиййөрәк мускуллары дистрофи́ясе — дистрофи́я серде́чной мы́шцы
-
2 ирен
сущ.губа́, гу́бы (тонкие, толстые)аскы ирен — ни́жняя губа́
өске ирен — ве́рхняя губа́ || губно́й
ирен мускуллары — губны́е му́скулы
ирен буявы — губна́я кра́ска
- ирен тидерүирен авазлары — губны́е (лабиа́льные) зву́ки лингв.
- ирен чәчәклеләр••ирен дә кыймылдатмау — и сло́ва не промо́лвить (букв. да́же губа́ми не шевельну́ть)
ирен сөртерлек — с гу́лькин нос, о́чень ма́ло
ирен турсайту — наду́ть гу́бы ( обидеться)
ирен чылату — пригу́бить, отпи́ть немно́го ( обычно вина)
- ирен тешләүиренендә сөте кипмәгән — молоко́ на губа́х не обсо́хло
- ирен чәйнәү -
3 көчәю
неперех.1) кре́пнуть, окре́пнуть, станови́ться/стать си́льным, кре́пким, здоро́вым ( физически)ул тазарды, мускуллары көчәйде — он поздорове́л, му́скулы окре́пли
2) упро́чиваться/упро́читься, кре́пнуть, окре́пнуть; станови́ться/стать си́льным, мо́щным, могу́чимилнең икътисады көчәя — эконо́мика страны́ упро́чивается
3) уси́ливаться/уси́литься, крепча́ть/кре́пнуть; станови́ться/стать бо́лее си́льным, кре́пким, значи́тельнымкөрәш һаман көчәя — борьба́ всё уси́ливается
җил көчәйде — ве́тер уси́лился
салкын көчәя — моро́з крепча́ет
ышаныч көчәю — укрепле́ние дове́рия
давыл көчәя — бу́ря крепча́ет (уси́ливается)
4) станови́ться/стать бога́тым, зажи́точным, состоя́тельным (о хозяйстве, колхозах)•- көчәя бару
- көчәя бирү -
4 күкрәк
сущ.1) грудь, грудна́я кле́тка || грудно́йсм. тж. түшкиң күкрәк — широ́кая грудь
күкрәк белән каплау — заслони́ть гру́дью
күкрәккә кысып кочаклау — обня́ть, прижа́в к груди́
күкрәк чәнчү — коло́ть в груди́
күкрәк мускуллары — грудны́е мы́шцы
күкрәк йөзгече — грудно́й плавни́к
2) грудь ( верхняя передняя часть одежды) || нагру́дныйкүкрәк тулы орденнар һәм медальләр — вся грудь в ордена́х и меда́лях
күкрәк кесәсе — нагру́дный карма́н
күкрәккә тага торган билге — нагру́дный знак
3) грудь, бюст ( у женщин) || грудно́йкүкрәк сөте — грудно́е (матери́нское) молоко́
күкрәк баласы — грудно́й ребёнок
баланы күкрәктән аеру — отня́ть ребёнка от груди́
•- күкрәк авыруы
- күкрәк бакасы
- күкрәк бизе авыруы
- күкрәк зәхмәте
- күкрәк хасталыгы
- күкрәк куышлыгы
- күкрәк читлеге
- күкрәк сөяге
- күкрәк челтәре
- күкрәкне кысу••күкрәк киереп (тутырып) — по́лной гру́дью (дыша́ть)
күкрәк көче белән табу — добыва́ть/добы́ть свои́м горбо́м (что-л.)
күкрәк сугып (күкрәккә суга-суга) — стуча́ (кулако́м) себя́ в грудь
- күкрәк биреп каршы торукүкрәк тавышы (күкрәктән чыккан тавыш) — грудно́й го́лос
- күкрәк киереп каршы тору
- күкрәк киерү
- күкрәк киереп йөрү -
5 скелет
сущ.1) анат. скеле́т || скеле́тныйсм. тж. сөлтәркеше скелеты — скеле́т челове́ка
кәҗә скелеты — ко́зий скеле́т
скелет мускуллары — скеле́тные мы́шцы
зур скелет — скеле́тина
2) перен. скеле́т, о́стовсм. тж. кирәчйорт скелеты — скеле́т (о́стов) зда́ния
кораб скелеты — о́стов корабля́
-
6 сыеклану
неперех.1) в разн. знач. разжижа́ться/разжиди́ться ( чем) || разжиже́ниекан сыекланган — кровь разжиди́лась
мие сыекланган — у него́ разжиди́лся мозг
2) разбавля́ться/разба́виться, разводи́ться/развести́сь ( чем) || разбавле́ние, разведе́ние3) прям.; перен. реде́ть, пореде́ть, рассе́иваться/рассе́ятьсятоман сыеклана — тума́н рассе́ивается
залдагы халык сыекланган — наро́д в за́ле пореде́л
4) перен.; разг. та́ять, раста́ять, уменьша́ться/уме́ньшитьсятөн караңгысы сыеклана — та́ет ночна́я темнота́
матди мөмкинлек-ләр сыекланды — материа́льные возмо́жности раста́яли (оскуде́ли)
5) перен.; разг. слабе́ть, ослабева́ть/ослабе́ть; теря́ть/ потеря́ть си́луаның мускуллары сыеклана — му́скулы его́ постепе́нно слабе́ют (теря́ют си́лу)
6) перен.; разг. оскудева́ть/оскуде́тьаның акылы сыекланган — ум его́ оскуде́л
7) перен.; разг. спада́ть/спастьэш сыеклана төшкәч — когда́ спадёт темп рабо́ты
•- сыекланып алу
- сыекланып бетү
- сыекланып китү -
7 чәйнәү
перех.1) жева́ть, пожева́ть, разжёвывать/разжева́ть || жева́ниеазык чәйнәү — жева́ть пи́щу
сагыз чәйнәү — жева́ть жва́чку
чәйнәү мускуллары — жева́тельные му́скулы
2) перен. грызть; трепа́ть и́мя, спле́тничать о ком-л., злосло́витьберәр кешене чәйнәү — трепа́ть чьё-л. и́мя
чәйни башлау — зажева́ть; см. тж. чәйнәргә тотыну
•- чәйнәп бетерү
- чәйнәп бозу
- чәйнәп җиткерү
- чәйнәп кую
- чәйнәп тору
- чәйнәргә тотыну
- чәйнәү авыруы••чәйнәп бирү (каптыру; салу) — (букв. разжева́ть и положи́ть в рот) преподнести́ на таре́лочке
-
8 яңак
сущ.1) щека́ || щёчныйяңак мускуллары — щёчные му́скулы
яңагыннан сөю — потрепа́ть по щеке́
2) кося́кишек яңагы — дверно́й кося́к
тәрәзә яңагы — око́нный кося́к
•- яңак чыгынтылары
- яңак сөяге
- яңак к тамырлары
- яңак к шешү••яңак биетү — за о́бе щеки́ уплета́ть (упи́сывать)
яңагы суырылу (яңак тартылу; яңак эчкә бату; яңагы яңагына ябышу) — си́льно похуде́ть
яңагына менеп төшү (яңагына берне утырту; яңагыннан ут чәчрәтү) — залепи́ть (закати́ть, влепи́ть) пощёчину, съе́здить в мо́рду
-
9 жевательный
-
10 лицо
с1) бит, йөз, чырайзнать (кого-л.) в лицо — күреп белү
2) перен. ( индивидуальность) йөзне иметь своего лица — үз йөзе булмау, шәхси йөзе булмау
3) ( человек) шәхес, кешеюридическое лицо — юридик шәхес (хокуклары һәм бурычлары булган оешма, предприятие, учреждение)
4) тышкы (өске, алгы) як5) грам. зат•- в лице- в лицо
- лица нет
- лицом в грязь не ударить
- лицом к лицу
- на лице написано
- не к лицу
- от лица
- перед лицом
- повернуться лицом
- встать лицом
- прямо в лицо
- с лица не воду пить
- смотреть в лицо
- глядеть в лицо
- стереть с лица земли
- смести с лица земли -
11 мышца
ж -
12 подколенный
-
13 ягодичный
-
14 языковый
-ая; -ое1) тел...ы
См. также в других словарях:
мимика — 1. Хисне, рухи халәтне чагылдыра торган йөз мускуллары хәрәкәте 2. Йөз мускуллары хәрәкәтләре белән хисләрне, рухи халәтне чагылдыра алу сәнгате … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
буынсыз — 1. Буыны яки буынтыгы булмаган; буыннарга аерылмаган, тоташ 2. Буын мускуллары үтә йомшак яки бөтенләй хәлсез; бик сыек гәүдәле. күч. Үзаллылыгы булмаган, ихтыярсыз, аумакай … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
буынсызлану — Буын мускуллары бик йомшап, хәлсезләнү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гастроптоз — Артык ябыгудан корсак мускуллары зәгыйфьләнү нәтиҗәсендә ашказаны төшү авыруы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
лапшырдык — с. Мускуллары эластиклыгын югалткан, сәлперәйгән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ләпшек — с. Мускуллары эластиклыгын югалткан, сәлперәйгән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ләшпердек — с. Мускуллары эластиклыгын югалткан, сәлперәйгән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
лыпшырдык — с. Мускуллары эластиклыгын югалткан, сәлперәйгән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
миокардит — Йөрәк мускуллары авыруы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
таралу — (ТАРАЛЫШУ) (ТАРАТУ) – I. 1. Бүлгәләнү, төрле якка китү (өер, төркем, җыен һ. б. тур.) Берәр урыннан кайсы да булса бер якка вакытлыча яки бөтенләйгә күчеп китү 2. Төрле җиргә сибелеп, чәчелеп урнашу 3. күч. Тармаклану, ботаклану 4. Һава киңлегенә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тулгаклау — 1. Бала тапканда яки бала табар алдыннан корсак, аналык мускуллары кискен авыртып киңәю кыскару 2. күч. Бөтерелү, нишләргә белмәү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге